S
SoruCevap
Misafir
Sosyal Fobi -Sosyal Fobi Nedir - Sosyal Fobi Hakkında Bilgiler
Utanç verici bir duruma düşmekten, onaylanmayacak bir davranışta bulunmaktan, alay edilmekten, rezil olmaktan, eleştirilmekten, reddedilmekten, beğenilmemekten, olumsuz olarak değerlendirilmekten duyulan korku.
SF anksiyete bozukluklarından biridir ve sosyal anksiyete bozukluğu olarak da isimlendirilir. Yunanca kökenli bir kelime olan fobinin bire bir çevirisi korkudur. Fobi kavramı psikolojide irrasyonel (gerçekçi olmayan, akıl dışı) ve aşırı korkular için kullanılır.
SFyi basitçe utangaçlık veya aşırı utangaçlık olarak tanımlamak bence doğru olmaz. SF utangaçlığın ötesinde utanma korkusudur ve fazlasını da kapsar. Başkalarının beklentilerine fazla önem verme, kendi isteklerini açıkça ortaya koyamama, hayır diyememe, aşırı düzeyde kendinin farkında olma, kendini fazla eleştirme, hataları gözünde büyütme, incelendiği düşüncesiyle kalabalık ortamlarda göz önünde bulunmaktan rahatsızlık duyma gibi eğilimler SFlilerin belirgin nitelikleri olarak sayılabilir. SFnin temelinde onaylanmama korkusu vardır ve "Başkaları ne der?" sorusu arttıkça SFye yatkınlık da artar.
SFyle aynı kategoride değerlendirebileceğimiz çekingen kişilik bozukluğu da kendine güven eksikliği ve düşük özsaygı, sosyal becerilerde yetersizlik inancı, kabul göreceğinden emin olmadıkça sosyal ilişkiye girmekten kaçınma gibi belirtileri içerir.
SFnin Yaygın Olarak Ortaya Çıktığı Durumlar
SFliyi korkutan çok farklı ortamlar bulunabilir. Bunların ortak özelliği diğer insanlarla -en azından aynı ortamın paylaşılmasıyla- bir ilişki içinde olunmasıdır. SFliler genellikle yalnızken rahattırlar. Bu rahatlığın bozulması -genelleşmiş bir SFnin göstergesi olarak- insanın bulunduğu her ortamda gerçekleşebileceği gibi, SF belli durumlara ya da konulara özgü de olabilir.
İşte birkaç örnek:
Cinsellik
Sınava girme
Tartışmaya girişme
Genel tuvaletlere gitme
Alışverişte pazarlık etme
Karşı cinsle iletişim kurma
Topluluk önünde konuşma
Genel yerlerde yemek yeme
Statüsü yüksek biriyle konuşma
Fizyolojik Belirtiler
Yüz kızarması
Terleme
Ağız kuruması
Kalp çarpıntısı
Nefes kesilmesi
Nefes darlığı
Titreme
Zihinsel Belirtiler
Güçsüzüm
Yetersizim
Çirkinim
Beğenilmiyorum
Sevilmeye layık değilim
Mükemmel olmalıyım
Asla hata yapmamalıyım
Kaygılı olduğumu belli etmemeliyim
Çok rahat davranmalıyım
Kusursuz görünmeliyim
Kimseyi gücendirmemeliyim
Herkesin beğenisini kazanmalıyım
Korkulan ortama girmeme
Korkulan ortamı terk etme
Göz temasından kaçınma
İlgisiz şeyler düşünme
Hayallere dalma
Konuyu değiştirme
Alkol kullanma
Utanç verici bir duruma düşmekten, onaylanmayacak bir davranışta bulunmaktan, alay edilmekten, rezil olmaktan, eleştirilmekten, reddedilmekten, beğenilmemekten, olumsuz olarak değerlendirilmekten duyulan korku.
SF anksiyete bozukluklarından biridir ve sosyal anksiyete bozukluğu olarak da isimlendirilir. Yunanca kökenli bir kelime olan fobinin bire bir çevirisi korkudur. Fobi kavramı psikolojide irrasyonel (gerçekçi olmayan, akıl dışı) ve aşırı korkular için kullanılır.
SFyi basitçe utangaçlık veya aşırı utangaçlık olarak tanımlamak bence doğru olmaz. SF utangaçlığın ötesinde utanma korkusudur ve fazlasını da kapsar. Başkalarının beklentilerine fazla önem verme, kendi isteklerini açıkça ortaya koyamama, hayır diyememe, aşırı düzeyde kendinin farkında olma, kendini fazla eleştirme, hataları gözünde büyütme, incelendiği düşüncesiyle kalabalık ortamlarda göz önünde bulunmaktan rahatsızlık duyma gibi eğilimler SFlilerin belirgin nitelikleri olarak sayılabilir. SFnin temelinde onaylanmama korkusu vardır ve "Başkaları ne der?" sorusu arttıkça SFye yatkınlık da artar.
SFyle aynı kategoride değerlendirebileceğimiz çekingen kişilik bozukluğu da kendine güven eksikliği ve düşük özsaygı, sosyal becerilerde yetersizlik inancı, kabul göreceğinden emin olmadıkça sosyal ilişkiye girmekten kaçınma gibi belirtileri içerir.
SFnin Yaygın Olarak Ortaya Çıktığı Durumlar
SFliyi korkutan çok farklı ortamlar bulunabilir. Bunların ortak özelliği diğer insanlarla -en azından aynı ortamın paylaşılmasıyla- bir ilişki içinde olunmasıdır. SFliler genellikle yalnızken rahattırlar. Bu rahatlığın bozulması -genelleşmiş bir SFnin göstergesi olarak- insanın bulunduğu her ortamda gerçekleşebileceği gibi, SF belli durumlara ya da konulara özgü de olabilir.
İşte birkaç örnek:
Cinsellik
Sınava girme
Tartışmaya girişme
Genel tuvaletlere gitme
Alışverişte pazarlık etme
Karşı cinsle iletişim kurma
Topluluk önünde konuşma
Genel yerlerde yemek yeme
Statüsü yüksek biriyle konuşma
Fizyolojik Belirtiler
Yüz kızarması
Terleme
Ağız kuruması
Kalp çarpıntısı
Nefes kesilmesi
Nefes darlığı
Titreme
Zihinsel Belirtiler
Güçsüzüm
Yetersizim
Çirkinim
Beğenilmiyorum
Sevilmeye layık değilim
Mükemmel olmalıyım
Asla hata yapmamalıyım
Kaygılı olduğumu belli etmemeliyim
Çok rahat davranmalıyım
Kusursuz görünmeliyim
Kimseyi gücendirmemeliyim
Herkesin beğenisini kazanmalıyım
Korkulan ortama girmeme
Korkulan ortamı terk etme
Göz temasından kaçınma
İlgisiz şeyler düşünme
Hayallere dalma
Konuyu değiştirme
Alkol kullanma