“Peygamber Efendimizin (asm) temel hayat ve dünya görüşlerini anlatır mısınız?”
Söz Peygamber Efendimiz Aleyhissalâtü Vesselâm’ın. O’nun (asm) hayat ve dünya görüşlerini ve tavsiyelerini kendi ifadelerinden dinleyelim:
Peygamber Efendimiz (asm) bir gün Ashab-ı Kirama uzunca bir konuşma yaparak buyurmuştur ki:
“Ey insanlar! Sözlerin en doğrusu Allah’ın kitabıdır. En sağlam kulp Kelime-i Şehâdettir. En hayırlı millet Hazret-i İbrahim’in (as) milletidir. Yolların en hayırlısı Muhammed’in (asm) yoludur. Sözlerin en değerlisi Allah’ı zikretmektir. Kıssaların en güzeli elinizdeki Kur’ân’dır. İşlerin en hayırlısı farz olan amellerdir. Her şeyin en kötüsü sonradan ortaya çıkan bid’alardır. Dâvetlerin en güzeli Peygamberlerin irşadıdır. En şerefli ölüm şehid olarak ölmektir. Körlüğün en kötüsü hidayete erdikten sonra tekrar sapıklığa düşmektir. İlmin en iyisi faydalanılan ilimdir. Doğru yolun en iyisi izlenilen yoldur. En kötü körlük kalp körlüğüdür. Veren el alan elden üstündür. Az ve yeterli olan mal çok olup âhiretten alıkoyan servetten iyidir. En kötü mazeret ölüm anındaki mazerettir. Pişmanlığın en kötüsü Kıyamet günü duyulan pişmanlıktır.
“İnsanların bazısı namazı ancak vaktin sonunda kılar. Kimisi de Allah’ı nadiren hatırlar. En büyük hata dilin çok yalan söylemesidir. En hayırlı zenginlik gönül zenginliğidir. En iyi azık takvadır. Hikmetin başı Allah korkusudur. Kalpte hürmetle saklanan en hayırlı şey kuvvetli imandır. Îmânî meselelerde şüphe ve tereddüt küfürdendir. Ölüler için yüksek sesle ağlamak ve dövünmek cahiliye âdetlerindendir. Müslümanların umumî malını zimmetine geçirmek Cehennem közlerini toplamak demektir. Altını ve gümüşü biriktirip zekâtını vermemek insanın vücudunu Cehennem ateşiyle dağlamaktır. Gayr-i meşrû meseleleri ve küfrü konu alan şiir şeytanın nağmelerindendir. İçki bütün kötülüklerin kendisinde toplandığı düğümdür. Kadınlar şeytanın tuzağıdırlar. Gençlik bir çeşit deliliktir. Kazançların en kötüsü faizden kazanılandır. Yiyeceklerin en kötüsü yetim malıdır. Bahtiyar başkalarından ibret alandır. Kötü kimse daha annesinin karnındayken Allah tarafından bilinir.
“Her birinizin nihayet gidebileceği yer birkaç metrelik topraktır. Her iş neticesiyle değerlendirilir. Amelde esas olan akıbetidir. Habercilerin en kötüsü yalan haber yayandır. Gelmesi kesin olan şey yakındır. Mü’mine sövmek fâsıkların mü’mini öldürmek ise kâfirlerin vasfıdır. Gıybetini yaparak mü’minin etini yemek Allah’a karşı gelmektir. Mü’minin malının dokunulmazlığı kanının dokunulmazlığı gibidir.
“Kim yemin ederek ‘Şu şöyle olacak!’ diye Allah adına hüküm verirse Allah onu yalancı çıkarır. Kim bağışlarsa Allah da onu bağışlar. Kim affederse Allah da onu affeder. Kim öfkesini yutarsa Allah onu mükâfatlandırır. Kim musibete sabrederse Allah kaybettiklerinin yerini doldurur. Kim başkasını alaya alırsa Allah onu rezil eder. Kim sabrederse Allah sevabını kat kat verir. Kim Allah’a karşı gelirse Allah ona azap verir.
“Allah’ım! Beni ve ümmetimi bağışla! Allah’ım! Beni ve ümmetimi bağışla! Allah’ım! Beni ve ümmetimi bağışla! Allah’tan beni ve sizi affetmesini dilerim.”1
“Dünya caziptir ve tatlıdır. Allah onun tasarrufunu elinize verecek ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan sakının! Kadınlardan sakının! Çünkü İsrailoğulları arasında çıkan ilk fitne kadınlar yüzünden çıkmıştır.
“Dikkat edin! Âdemoğulları değişik sınıflar halinde yaratılmışlardır. Onlardan bir kısmı mü’min olarak doğar mü’min olarak yaşar ve mü’min olarak ölür. Bir kısmı kâfir bir ortamda doğar kâfir olarak yaşar ve kâfir olarak ölür. Bir kısmı mü’min olarak doğar mü’min olarak yaşar ve kâfir olarak ölür. Bir kısmı kâfir bir ortamda doğar kâfir olarak yaşar mü’min olarak ölür.
“Dikkat ediniz! Öfke insanoğlunun içinde tutuşturulan bir kordur. Öfkelenen kimsenin gözlerinin kızardığını boyun damarlarının şiştiğini görmüyor musunuz? Biriniz öfkelendiğini hissederse mutlaka otursun.
“Dikkat edin! İnsanların en hayırlısı geç öfkelenen çabuk sakinleşendir. İnsanların en şerlisi çabuk öfkelenen geç sakinleşendir. Geç öfkelenip geç sakinleşen veya erken öfkelenip erken sakinleşen kişinin bu iki hali birbirini telâfi eder.”2
Dipnotlar:
1- Câmiü’s-Sağîr 1/934
2- Câmiü’s-Sağîr 1/935
Süleyman Kösmene
Söz Peygamber Efendimiz Aleyhissalâtü Vesselâm’ın. O’nun (asm) hayat ve dünya görüşlerini ve tavsiyelerini kendi ifadelerinden dinleyelim:
Peygamber Efendimiz (asm) bir gün Ashab-ı Kirama uzunca bir konuşma yaparak buyurmuştur ki:
“Ey insanlar! Sözlerin en doğrusu Allah’ın kitabıdır. En sağlam kulp Kelime-i Şehâdettir. En hayırlı millet Hazret-i İbrahim’in (as) milletidir. Yolların en hayırlısı Muhammed’in (asm) yoludur. Sözlerin en değerlisi Allah’ı zikretmektir. Kıssaların en güzeli elinizdeki Kur’ân’dır. İşlerin en hayırlısı farz olan amellerdir. Her şeyin en kötüsü sonradan ortaya çıkan bid’alardır. Dâvetlerin en güzeli Peygamberlerin irşadıdır. En şerefli ölüm şehid olarak ölmektir. Körlüğün en kötüsü hidayete erdikten sonra tekrar sapıklığa düşmektir. İlmin en iyisi faydalanılan ilimdir. Doğru yolun en iyisi izlenilen yoldur. En kötü körlük kalp körlüğüdür. Veren el alan elden üstündür. Az ve yeterli olan mal çok olup âhiretten alıkoyan servetten iyidir. En kötü mazeret ölüm anındaki mazerettir. Pişmanlığın en kötüsü Kıyamet günü duyulan pişmanlıktır.
“İnsanların bazısı namazı ancak vaktin sonunda kılar. Kimisi de Allah’ı nadiren hatırlar. En büyük hata dilin çok yalan söylemesidir. En hayırlı zenginlik gönül zenginliğidir. En iyi azık takvadır. Hikmetin başı Allah korkusudur. Kalpte hürmetle saklanan en hayırlı şey kuvvetli imandır. Îmânî meselelerde şüphe ve tereddüt küfürdendir. Ölüler için yüksek sesle ağlamak ve dövünmek cahiliye âdetlerindendir. Müslümanların umumî malını zimmetine geçirmek Cehennem közlerini toplamak demektir. Altını ve gümüşü biriktirip zekâtını vermemek insanın vücudunu Cehennem ateşiyle dağlamaktır. Gayr-i meşrû meseleleri ve küfrü konu alan şiir şeytanın nağmelerindendir. İçki bütün kötülüklerin kendisinde toplandığı düğümdür. Kadınlar şeytanın tuzağıdırlar. Gençlik bir çeşit deliliktir. Kazançların en kötüsü faizden kazanılandır. Yiyeceklerin en kötüsü yetim malıdır. Bahtiyar başkalarından ibret alandır. Kötü kimse daha annesinin karnındayken Allah tarafından bilinir.
“Her birinizin nihayet gidebileceği yer birkaç metrelik topraktır. Her iş neticesiyle değerlendirilir. Amelde esas olan akıbetidir. Habercilerin en kötüsü yalan haber yayandır. Gelmesi kesin olan şey yakındır. Mü’mine sövmek fâsıkların mü’mini öldürmek ise kâfirlerin vasfıdır. Gıybetini yaparak mü’minin etini yemek Allah’a karşı gelmektir. Mü’minin malının dokunulmazlığı kanının dokunulmazlığı gibidir.
“Kim yemin ederek ‘Şu şöyle olacak!’ diye Allah adına hüküm verirse Allah onu yalancı çıkarır. Kim bağışlarsa Allah da onu bağışlar. Kim affederse Allah da onu affeder. Kim öfkesini yutarsa Allah onu mükâfatlandırır. Kim musibete sabrederse Allah kaybettiklerinin yerini doldurur. Kim başkasını alaya alırsa Allah onu rezil eder. Kim sabrederse Allah sevabını kat kat verir. Kim Allah’a karşı gelirse Allah ona azap verir.
“Allah’ım! Beni ve ümmetimi bağışla! Allah’ım! Beni ve ümmetimi bağışla! Allah’ım! Beni ve ümmetimi bağışla! Allah’tan beni ve sizi affetmesini dilerim.”1
“Dünya caziptir ve tatlıdır. Allah onun tasarrufunu elinize verecek ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyadan sakının! Kadınlardan sakının! Çünkü İsrailoğulları arasında çıkan ilk fitne kadınlar yüzünden çıkmıştır.
“Dikkat edin! Âdemoğulları değişik sınıflar halinde yaratılmışlardır. Onlardan bir kısmı mü’min olarak doğar mü’min olarak yaşar ve mü’min olarak ölür. Bir kısmı kâfir bir ortamda doğar kâfir olarak yaşar ve kâfir olarak ölür. Bir kısmı mü’min olarak doğar mü’min olarak yaşar ve kâfir olarak ölür. Bir kısmı kâfir bir ortamda doğar kâfir olarak yaşar mü’min olarak ölür.
“Dikkat ediniz! Öfke insanoğlunun içinde tutuşturulan bir kordur. Öfkelenen kimsenin gözlerinin kızardığını boyun damarlarının şiştiğini görmüyor musunuz? Biriniz öfkelendiğini hissederse mutlaka otursun.
“Dikkat edin! İnsanların en hayırlısı geç öfkelenen çabuk sakinleşendir. İnsanların en şerlisi çabuk öfkelenen geç sakinleşendir. Geç öfkelenip geç sakinleşen veya erken öfkelenip erken sakinleşen kişinin bu iki hali birbirini telâfi eder.”2
Dipnotlar:
1- Câmiü’s-Sağîr 1/934
2- Câmiü’s-Sağîr 1/935
Süleyman Kösmene