T
theking
Misafir
öğretim ilke ve yöntemleri - zekaya ilişkin geleneksel yaklaşımlar - zeka alanlarının gelişimini etkileyen faktörler
Zekanın bilinen ve klasik tanımı olan sadece dil ve matematik zekasını dikkate alan tanımlamanın yerine zeka, bireyin bir çok alanda, müzikte, sporda, dansta, iletişimde, doğada, resimde ürün ve performans ortaya koyma yeteneğine göre yeniden tanımlanmıştır.
Gardner'e (1983) göre zeka, bir veya daha kültürel yapıda değeri olan bir ürüne şekil verme ya da problemleri çözme yeteneğidir. Diğer anlatımla zeka, problem çözme kapasitesi veya değerli bir ya da birden çok kültürel yapı ürünü ortaya koyma kapasitesidir. Piaget ise zekayı çevreye uyum sağlama yeteneği olarak açıklamıştır.
Zekaya ilişkin geleneksel yaklaşımlar ile çağdaş yaklaşımlar arasındaki farklar:
Geleneksel Yaklaşımlar
• Zeka bölümü
• Niceliksel
• Gerçek yaşamdan soyutlama
• Dışsal güdüleme
• Ölçme
• Sayıllaştırma
• Doğuştan gelir ve sabittir.
• Bireyleri gruplama
Çağdaş (Yeni) Yaklaşım
• Çoklu zeka
• Niteliksel
• Gerçek yaşam etkinliklerine dayalı olma
• İçsel güdüleme
• Yorumlama, betimleme
• Zeka potansiyeli
• Değişebilir ve geliştirebilir.
• Bireyleri tanıma, keşfetme
Zeka Alanlarının Gelişimini Etkileyen Faktörler:
• Kalıtım ve çevre etkileşimi
• Tarihsel ve kültürel faktörler
• Kaynaklara ulaşma şansı
• Coğrafi faktörler
• Ailesel faktörler
• Durumsal faktörler
Çoklu zeka yaklaşımı öğretim uygulamalarında ve öğrenmede her zeka alanının belirli oranlarda kullanılması ilkesine dayanmaktadır. Her öğrencinin güçlü olan zeka alanlarının geliştirilmesi değil, farklı olan birden fazla zeka alanlarının güçlendirilerek öğretimde etkili hale getirilmesi üzerinde durmaktadır. Başlıca zeka alanları ve bu alanların temel özellikleri aşağıda verilmiştir.
Çoklu zeka kuramının en önemli sayıltısı "Her çocuğun bir veya birkaç alanda gelişim potansiyeline sahip olmasıdır." Ve bu yaklaşımın temel dayanakları şunlardır:
• İnsanlar bütün zeka alanlarına değişik miktarlarda sahiptir.
• Herkesin farklı bir kişiliği, karakteri ve zeka profili vardır.
• Öğretim sürecinde öğrencilerin baskın olan zeka alanlarına göre değil, birçok zeka alanını işlevsel yapan öğretim teknikleri geliştirilmelidir.
• Bireyler kendi zekalarını arttırma ve geliştirme yeteneklerine sahiptirler.
• Zeka çok yönlüdür ancak kendi içerisinde bir bütündür.
• Zeka başkalarına öğretilebilinir.
• Zeka güçlendirilebilir.
• Çeşitli zeka alanları bir arada ve belli bir uyum içinde çalışırlar.
• Kişisel altyapı, kalıtım, kültür, inançlar ve tutumlar zekanın gelişiminde etkilidir.
• Çoklu zeka yaklaşımında ölçme ve değerlendirme, öğretmen - öğrenci - veli işbirliği ile yapılır ve ağırlıkla öğrenci gelişim dosyaları (portfolyo) kullanılır.
• Öğrenmeyi gerçekleştirmenin farklı (çoklu zeka alanlarına bağlı) yolları vardır.
alıntı
Zekanın bilinen ve klasik tanımı olan sadece dil ve matematik zekasını dikkate alan tanımlamanın yerine zeka, bireyin bir çok alanda, müzikte, sporda, dansta, iletişimde, doğada, resimde ürün ve performans ortaya koyma yeteneğine göre yeniden tanımlanmıştır.
Gardner'e (1983) göre zeka, bir veya daha kültürel yapıda değeri olan bir ürüne şekil verme ya da problemleri çözme yeteneğidir. Diğer anlatımla zeka, problem çözme kapasitesi veya değerli bir ya da birden çok kültürel yapı ürünü ortaya koyma kapasitesidir. Piaget ise zekayı çevreye uyum sağlama yeteneği olarak açıklamıştır.
Zekaya ilişkin geleneksel yaklaşımlar ile çağdaş yaklaşımlar arasındaki farklar:
Geleneksel Yaklaşımlar
• Zeka bölümü
• Niceliksel
• Gerçek yaşamdan soyutlama
• Dışsal güdüleme
• Ölçme
• Sayıllaştırma
• Doğuştan gelir ve sabittir.
• Bireyleri gruplama
Çağdaş (Yeni) Yaklaşım
• Çoklu zeka
• Niteliksel
• Gerçek yaşam etkinliklerine dayalı olma
• İçsel güdüleme
• Yorumlama, betimleme
• Zeka potansiyeli
• Değişebilir ve geliştirebilir.
• Bireyleri tanıma, keşfetme
Zeka Alanlarının Gelişimini Etkileyen Faktörler:
• Kalıtım ve çevre etkileşimi
• Tarihsel ve kültürel faktörler
• Kaynaklara ulaşma şansı
• Coğrafi faktörler
• Ailesel faktörler
• Durumsal faktörler
Çoklu zeka yaklaşımı öğretim uygulamalarında ve öğrenmede her zeka alanının belirli oranlarda kullanılması ilkesine dayanmaktadır. Her öğrencinin güçlü olan zeka alanlarının geliştirilmesi değil, farklı olan birden fazla zeka alanlarının güçlendirilerek öğretimde etkili hale getirilmesi üzerinde durmaktadır. Başlıca zeka alanları ve bu alanların temel özellikleri aşağıda verilmiştir.
Çoklu zeka kuramının en önemli sayıltısı "Her çocuğun bir veya birkaç alanda gelişim potansiyeline sahip olmasıdır." Ve bu yaklaşımın temel dayanakları şunlardır:
• İnsanlar bütün zeka alanlarına değişik miktarlarda sahiptir.
• Herkesin farklı bir kişiliği, karakteri ve zeka profili vardır.
• Öğretim sürecinde öğrencilerin baskın olan zeka alanlarına göre değil, birçok zeka alanını işlevsel yapan öğretim teknikleri geliştirilmelidir.
• Bireyler kendi zekalarını arttırma ve geliştirme yeteneklerine sahiptirler.
• Zeka çok yönlüdür ancak kendi içerisinde bir bütündür.
• Zeka başkalarına öğretilebilinir.
• Zeka güçlendirilebilir.
• Çeşitli zeka alanları bir arada ve belli bir uyum içinde çalışırlar.
• Kişisel altyapı, kalıtım, kültür, inançlar ve tutumlar zekanın gelişiminde etkilidir.
• Çoklu zeka yaklaşımında ölçme ve değerlendirme, öğretmen - öğrenci - veli işbirliği ile yapılır ve ağırlıkla öğrenci gelişim dosyaları (portfolyo) kullanılır.
• Öğrenmeyi gerçekleştirmenin farklı (çoklu zeka alanlarına bağlı) yolları vardır.
alıntı