Nisap miktarı, İslam hukukunda,
zekât,
oruç,
hadd (ceza),
fitre ve diğer bazı ibadetlerle ilgili olarak belirlenen
en düşük sahip olunması gereken miktar veya
ölçüyi ifade eder. Nisap, bir kişinin, belirli bir ibadeti yerine getirmekle yükümlü olabilmesi için sahip olması gereken
minimum mal varlığı miktarını belirtir.
1.
İslam’da
zekât, malın belirli bir oranının (genellikle %2.5) fakirlere verilmesi gereken bir ibadettir. Zekâtın verilmesi için kişinin sahip olduğu malın
nisap miktarına ulaşması gerekir.
Zekât Nisap Miktarı:
- Zekât, kişi eğer belirli bir miktarın üzerinde mala sahipse, o zaman zekât vermekle yükümlüdür.
- Nisap miktarı, altın, gümüş veya para ile ölçülür ve bu miktara ulaşan kişinin zekât vermesi gerekir.
- Altın için nisap miktarı 20 miskal (yaklaşık 85 gram altın) olarak kabul edilir.
- Gümüş için nisap miktarı ise 200 dirhem (yaklaşık 595 gram gümüş) olarak belirlenmiştir.
- Para ve diğer değerli mallar da nisap miktarına eklenebilir.
Zekât Vermek İçin Nisap Miktarı:
- Zekât vermek için nisap miktarına ulaşan malın üzerinden bir yıl (hacc al-‘am) geçmesi gerekir. Yani, sahip olunan mal bir yıl boyunca nisap miktarının altında kalmazsa, bu malın zekâtı verilmelidir.
2.
Ramazan ayında oruç tutma yükümlülüğü, ergenlik çağına gelmiş ve akıl sağlığı yerinde olan müslümanlara farzdır. Ancak bazı durumlarda oruç tutmak zorlaşabilir, örneğin hastalık veya seyahat gibi durumlarda oruç tutulmayabilir ve daha sonra kaza edilmesi gerekir. Orucun nisap miktarı doğrudan bağlamda geçerli olmasa da, zekât gibi farz ibadetlerin yerine getirilmesinin ekonomik bir boyutu vardır.
3.
Fitre, Ramazan ayında fakirlere verilen, oruç tutan kişinin üzerine düşen bir sadakadır. Fitre, zekâttan farklı olarak oruç tutan kişinin
yıl boyunca sahip olduğu malın miktarına bakılmaksızın,
Ramazan ayı bitiminde verilir. Fitre için de
nisap miktarı belirlenir ve bu miktar üzerinden belirli bir oran verilir.
4.
Nisap, sadece zekât ve fitre gibi ibadetlerde değil,
hukuki ve
cezaî bazı durumlar için de kullanılabilir. Örneğin,
hadd cezaları (zina, içki içme gibi suçlar) için de belirli bir nisap ve ölçü vardır. Bu durumda, suçlu kişinin mal varlığının belirli bir miktara ulaşması, cezanın uygulanmasında etkili olabilir.
Sonuç:
Nisap miktarı, İslam’da belirli bir ibadeti yerine getirmek için gerekli olan minimum mal varlığı miktarını ifade eder. Zekât, fitre, oruç ve benzeri ibadetler için bu miktara ulaşmak, kişiye yükümlülük getirir. Nisap, her bir ibadet için farklı bir ölçüyle belirlenir ve o ölçüyü aşan kişiler, ilgili ibadetleri yerine getirmekle sorumlu olurlar.
