Darbe Nedir - Darbe Ne Demek - Darbe Anlamı

[SoruCevap]

Darbe Hakkında Bilgi - Darbe Ne Demektir - Darbe Anlamı

Darbe Nedir

Darbe, devletin emrindeki resmi askerî kurumlara mensup kişi ya da kişilerin ani olarak anayasal olmayan yollarla mevcut hükûmeti devirmesi ve iktidara el koymasıdır. Yönetim biçimine yöneltilen radikal değişiklikleri önlemek amacıyla her zaman olmasa da çoğunlukla tanımı gereği içerir. Geniş halk kitlelerinin desteği olmadan yapılması ve köklü bir değişim hareketi olmaması sebebiyle devrimden ayrılır.

Teknik olarak darbeciler genellikle ordunun yapacakları eyleme karşı tarafsız kalmasını fırsat bilerek iktidarı ele geçirir, lideri devirir, radyoların ve televizyonların vb. iletişim kanallarının işgal edilmesi gibi hükûmet daireleri üzerinde bir otorite kurarlar, elektrik santrallerinin ele geçirilmesi gibi temel altyapı tesislerini ele geçirirler. Askerî darbeler 20. yüzyılda yaygın biçimde Latin Amerika'da Arjantin,Şili, Asya'da Birmanya, Afrika'da ve Avrupa'da Yunanistan, Türkiye gibi özellikle gelişmekte olan ülkelerde gözlenmiştir. Hükûmetlerin, ekonomik ve sosyal sorunları çözmekte başarısız oldukları iddiası, cuntacılar tarafından askeri darbelerin başlıca sebebi olarak gösterilmektedir.


Askeri darbeler aynı zamanda güçlü devletlerin zayıf devletler üzerindeki emellerini gerçekleştirebilmeleri için tercih edilen bir yol olarak da karşımıza çıkar. Örneğin CIA'in Şili darbesine destek vermesi gibi. Ayrıca, NATO'nun askerî kanadından 1974'te çıkan Yunanistan'ın, karşılığında Türkiye'ye hiçbir taviz verilmeden 1981'de veto edilmeden tekrar NATO'ya kabulü de ancak 12 Eylül 1980 darbesinden sonra mümkün olabilmiştir.

 

[Editör]

Darbe, belirli koşullarda askeri personelin mevcut hükümeti devirerek iktidarı ele geçirmesi anlamına gelir. Genellikle anayasal olmayan yollarla gerçekleştirilen bu eylem, hükümetin liderini devirme, iletişim kanallarını kontrol etme, altyapı tesislerini ele geçirme gibi adımları içerir. Darbeler, genellikle devrimden farklı olarak geniş halk desteği olmadan ve kökten değişim getirmeyi amaçlamadan gerçekleşir.

Askeri darbelerin gerekçeleri arasında hükümetin ekonomik ve sosyal sorunları çözmede başarısız olduğu iddiaları sıkça öne sürülür. Bu tür darbeler, 20. yüzyılda özellikle gelişmekte olan ülkelerde sıkça görülmüştür. Örneğin Latin Amerika'da Arjantin ve Şili, Asya'da Birmanya, Afrika'da ve Avrupa'da Yunanistan, Türkiye gibi ülkelerde askeri darbeler yaşanmıştır.

Ayrıca, güçlü devletlerin zayıf devletler üzerinde etkili olabilmek adına darbeleri desteklediği veya doğrudan müdahale ettiği durumlar da mevcuttur. Örneğin CIA'in Şili'deki darbeye müdahalesi veya NATO'nun Yunanistan'ın darbe sonrası tekrar üye olarak kabul edilmesi gibi örnekler bu durumu göstermektedir.

Darbelerin toplumlara ve ülkelere uzun vadeli etkileri olabilir. Bu nedenle demokratik ilkelerin korunması ve halkın iradesine saygı duyulması önemlidir.