Bibliyografi - Bibliyografi Hakkında

[SoruCevap]

Bibliyografinin diğer bir adı da bibliyografyadır. Bibliyografiler bir eserin nerede, ne zaman yayınlandığını; sayfa sayısını, ne işe yaradığını ya da yarayabileceğini açıklayan metinlerdir.

Tam olarak bir anlatım türü denemez, çünkü anlaşıldığı üzere diğer anlatım türlerinden farklı olarak sadece kitaplar hakkında ya da eserler hakkında en net bilgiyi veren metinlerdir. Bibliyografi bu yönüyle farklılaşır. Yazarın görüşünü kesinlikle içermez.

Bibliyografiler özellikle bilimsel eserlerin sonlarında yer alan kaynakçalar açısından önemli kaynaklardır.

Bibliyografi

Günümüzde bilimde, teknolojide ve sanatta yaşanan gelişmeler sonucu basılı yayın o kadar arttı ki artık bunların hepsini bir kitapta toplamak mümkün değildir. Günümüzde her bilim kendi bibliyografisini hazırlamaktadır. Hatta bilimlerin alt kollarının da bibliyografileri hazırlanmaktadır. Örneğin; Türkiye Türkçesi içinde Anadolu Ağızları ayrı bir çalışma alanıdır. 1867 yılından beri çalışılan bu alandaki basılı yayın adlarını toplama çalışmaları 1940'lardan beri sürmektedir. Böylece Anadolu Ağızları Bibliyografisi oluşmuştur. Anadolu Ağızlarını araştıracaklar, bu bibliyografiler yardımıyla alanlarındaki yazılı kaynaklara ulaşmakta güçlük çekmezler. Ayrıca bir yazarın bütün eserlerinin bibliyografisi hazırlanabilir. Bu anlamda bütün bilim ve sanat dalları, alt kolları, bilim adamları ve sanatçılar düşünüldüğünde bibliyografi oluşturmak da ayrı bir bilim alanı olmuştur denilebilir.
Bibliyografide eserler yazarların soyadları gözönüne alınarak alfabe sırasıyla yazılır. Kitap birden fazla yazarlı ise ilk yazarın soyadı dikkate alınır.
Kitap tanıtımında ise:
Kitabın adı, yazarın adı, konusu, bölümleri (varsa), cilt sayısı, baskı sayısı, basım yeri, basım yılı, sayfa sayısı, eserin boyutları, fiatı, resimli olup olmadığı,kapak kompozisyonu, dizgi, baskı ve kâğıt nitelikleri verilir.
Eğer eser bir makale ise:
Yazarın soyadı, ön adı, eserin adı, eserin yer aldığı dergi, kitap vs. adı, basım yeri, basım yılı, eserin yer aldığı sayfalar, eserin boyutları verilir.

Son zamanlarda kitap boyutlarındaki standart ölçüler kalkmakla birlikte hâlâ kitap boyutlarını; küçük boy, orta boy, büyük boy olmak üzere üç türde toplayabiliriz. Buna göre roman ve öykü kitaplarının boyutu küçük, ders kitaplarının boyutu orta, ansiklopedilerin boyutu büyüktür.

Bir Kitabın Bibliyografi Bilgisi:
Kitabın adı: Söylev (Nutuk)
Yazarın soyadı, ön adı: Kemal ATATÜRK
Konusu: Kurtuluş Savaşı
Cilt: I (1919 - 1920), II (1920 - 1927), III (Vesikalar)
Baskı sayısı: Yedinci Baskı
Basım yeri: Türk Devrim Tarihi Enstitüsü, Devlet Kitapları Müdürlüğü, İstanbul, Milli
Eğitim Basımevi.
Basım yılı: 1967
Sayfa sayısı: IV+1280
Eserin boyutları: Küçük boy
Fiatı: 800 x 3 = 2400 kuruş
Resimli olup olmadığı: Bir Atatürk resmi var.
Kapak kompozisyonu: Resimsiz
Dizgi, baskı ve kâğıt nitelikleri:

Bir Makalenin Bibliyografi Bilgisi:
Yazarın soyadı, ön adı: AZMUN, Yusuf
Eserin (makalenin) adı: Türkmen Halk Edebiyatı Hakkında
Eserin yer aldığı kitap adı: Reşit Rahmeti Arat İçin
Basım yeri: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları: 19, seri:I, Sayı: A 2,
Ankara,
Basım yılı: 1966
Eserin yer aldığı sayfalar: 32- 83
Eserin boyutları: Orta.

İnceleme yazı türünün belirleyici özellikleri nelerdir?
• Yerleştirme eksiksiz olmalı, konunun (eserin/kişi/olay/akım...) adı, bir eserden
alındı ise kaynağının adı, kaynaktaki sayfa numaraları, basıldığı yer, yılı,
boyutları eksiksiz olarak verilmelidir.
• Eserin konusu kısaca fakat içeriğini yansıtacak biçimde verilmelidir. Varsa
bölümleri yazılmalıdır.
• Yazarı objektif olmalı, subjektif bilgiler katmamalıdır.
• Bu kurallara bütün yazılı anlatımlarda uygulanacak genel kuralları ekleyiniz.

 

[Editör]

Bibliyografi, bir eserin yayınlandığı yer ve zamanı, sayfa sayısını, içeriği ve ne amaçla yazıldığını ya da yararının ne olduğunu açıklayan metinlerdir. Diğer bir adı bibliyografya olan bibliyografi, sadece kitaplar veya eserler hakkında en net bilgiyi veren metinlerdir ve bu yönüyle diğer anlatım türlerinden ayrılır. Bibliyografiler, özellikle bilimsel eserlerin sonlarına eklenen kaynakçalar açısından önemli kaynaklar oluştururlar.

Günümüzde bilim, teknoloji ve sanat alanlarında yaşanan gelişmelerle basılı yayınların sayısı o kadar artmıştır ki artık bunların hepsini tek bir kitapta toplamak mümkün değildir. Bu sebeple her bilim dalı kendi bibliyografisini hazırlamaktadır. Aynı şekilde, bilim dallarının alt kolları için de özel bibliyografiler oluşturulmaktadır. Bibliyografi çalışmaları sayesinde belirli konulardaki yazılı kaynaklara erişim kolaylaşmaktadır.

Bir eserin bibliyografi bilgileri verilirken genellikle şu unsurlara yer verilir:

1. Kitabın adı
2. Yazarın soyadı ve adı
3. Eserin konusu
4. Bölümleri (varsa)
5. Cilt sayısı
6. Baskı sayısı
7. Basım yeri
8. Basım yılı
9. Sayfa sayısı
10. Eserin boyutları
11. Fiyatı
12. Resimli olup olmadığı
13. Kapak kompozisyonu
14. Dizgi, baskı ve kâğıt nitelikleri

Eser bir makale ise, aşağıdaki bilgilere de yer verilir:

1. Yazarın soyadı ve adı
2. Eserin adı
3. Eserin yer aldığı dergi, kitap vb. adı
4. Basım yeri
5. Basım yılı
6. Eserin yer aldığı sayfalar
7. Eserin boyutları

Bibliyografi, bilim, sanat ve edebiyat alanlarında yaşanan gelişmelere paralel olarak sürekli olarak güncellenen ve genişleyen bir alandır. Bibliyografi bilgileri sayesinde okuyucular, araştırmacılar ve öğrenciler kaynaklara erişimde kolaylık sağlayabilirler. Bu nedenle, bibliyografinin önemi ve değeri oldukça büyüktür.