S
SoruCevap
EBNASİ (İbrahim bin Musa)
Mısır'da yetişen velilerden Şafii mezhebi fıkıh alimidir İsmi, İbrahim bin MUsa bin EyyUb elEbnasi elMaksi elKahiri'dir Kunyesi, EbU İshak ve EbU Muhammed olup, lakabı Burhaneddin'dir Daha cok Ebnasi diye tanınmıştır İbni Haceri Askalani'nin hocalarındandır
1325 (H 725) senesinde Mısır'da sahil şeridinde bulunan Ebnas isimli kucuk bir koyde doğdu 1400 (H802) senesi Muharrem ayında, hacdan donerken yolda vefat etti UyUnulKasb denilen yerde defnedildi
Genc yaşında Kahire'ye gelenEbnasi, burada ilim tahsiline başladı Once Kur'anı kerimi ezberledi Ayrıca diğer bazı muhim eserleri de ezberleyince, ilim oğrenmeye cok hevesli ve bu hususta cok gayretli olduğu anlaşıldı Mısır'daki Şafii mezhebi fıkıh alimlerinin buyuklerinden olan Veliyyuddin elMenfelUti ve Esnevi'den fıkıh okudu Bunlardan başka; Vadiyaşi, MeydUmi, Muhammed bin İsmail EyyUbi, EbU Nu'aym Si'ridi, Ahmed bin Kasım Harrari ve daha bircok alimden ilim oğrendi Hocalarının coğundan icazet aldı Tefsir, hadis, fıkıh, ve Arabi ilimlerde derin alim oldu
İlim tahsilini tamamladıktan sonra ders vermeye başlayan Ebnasi, Sultan Hasan Medresesi, AsarinNebeviyye Medresesi ve daha başka medreselerde ders verdi Cami'ulMaksi'de hatiblik yaptı Aynı zamanda ders okuttu Bir muddet Sa'idusSu'ada Medresesinin meşihat makamında bulundu Oranın idareciliğini yaptı Sonra buradan ayrılıp, Kahire dışında bulunan bir hanekaha yerleşti Orada talebe okutmakla meşgUl oldu
Talebelerine cok iyilik ve ikramlarda bulunurdu Onları bir araya toplar, fıkıh okuturdu Yemeği beraberce yerlerdi
Talebelerinin coğu ilimde cok ilerleyip, meşhUr alimlerden oldular İbni Haceri Askalani, Veliyyuddin Iraki, Cemaleddin bin Zahire ve İbnulCezeri bunlardandır Kendisinden ilim oğrenen zatlar sayılamıyacak kadar coktu Şemsuddin elBeşbisi, Zeynuddin eşŞenvani, Burhaneddin elKelimşavi, Ebnasi hazretlerinin en son talebelerindendir
İbrahim bin MUsa elEbnasi hazretleri, guzel ahlak sahibi idi Herkesle iyi gecinirdi Gosterişten, giyimkuşama duşkun olmaktan uzak, gayet sade bir hayat yaşayan, cok mutevazi bir zat idi Cok ibadet ederdi Kulfetli iş yapmaktan uzak idi Masraf ve suslenmede mubalağa yaparak oğunenler gibi hareket etmek onda yoktu Yaşayışı gayet rahat ve huzUr icinde idi Fakirleri sever, onlarla beraber bulunmaktan hoşlanırdı Menkıbe ve kerametleri coktur Bircok guzel hasletlerin kendisinde bulunduğu nadir şahsiyetlerden biri idi
Bir ara Mısır diyarının kadılığına tayin olunan Ebnasi, mesUliyetinin ağırlığından korkarak kabUl etmek istemedi ve bir yere gizlendi Gizlendiği sırada Kur'anı kerimi actı Acınca, ilk olarak; Ey Rabbim! Zindan bana, bunların beni yapmaya cağırdıkları işten daha hayırlıdır(YUsuf sUresi: 33) mealindeki ayeti kerimeyi okudu Bundan, kadılığı istememesinin isabetli olduğunu anladı Kur'anı kerimi kapayıp, doğruca MunyetulMi'rac diye bilinen yere gitti Orada gunlerce saklandı Kimseye gorunmedi Onu bulamayınca, kadılığa İbni Ebi'lBeka isminde birini tayin ettiler Ebnasi, bundan sonra ortaya cıktı ve beldesine dondu
Bircok defa hacca gidip geldi Bir sene, hacdan sonra memleketine donmeyip, Mekkei mukerremede mucavir olarak kaldı Orada hadisi şerif, kıraat ve başka ilimler okuttu Sonra memleketine donerken 1400 (H 802) senesi Muharrem ayının sekizine rastlayan Pazartesi gunu, yolda, Kefafe denilen konaklama yerinde vefat etti Yıkanıp, kefenlendikten ve cenaze namazı kılındıktan sonra, UyUnulKasb denilen yere kadar taşındı ve orada defnedildi Kabri orada bilinmekte ve tanınmaktadır Hacılar, oradan gecerken kabrini ziyaret edip, rUhaniyetinden istifade etmektedirler Aynı yerde, hac emiri Bahadır Cemaleddin enNasıri'nin kabri de vardır ve her iki kabir aynı turbededir
Ebnasi, Allahu tealanın izniyle, kabirde bulunan mevtaların sozlerini işitirdi Bir gun bir kabristana gitmişti Orada yeni bir mezar gorup, bu yeni mezarın sahibini sormak uzere, mezarın yanına vardı ve selam verdi Selam verdiği şahıs, yani kabirdeki kimse, iniltili bir şekilde; Ey efendim! Bu rafizinin kabri yanında nicin duruyorsunuz?dedi Ebnasi hazretleri boylece, kabir sahibinin dunyada iken, Eshabı kirama duşman olanların yolunda olduğunu ve bu bozuk itikadının cezasını cektiğini anladı
Bir defasında, bir mesele hakkında Ebnasi hazretlerinden bir fetva istenmişti O da cevabını orada bulunan birine yazdırıp, suali soran kimseye verdi Sonra, fetvanın yazılışında bir yanlışlık olduğu, bu sebeble fetvanın yanlış anlaşılacağı ortaya cıktı Hemen fetvayı goturen kimsenin arkasından onu tanıyan birisini gonderip, fetvayı geri getirmesini emretti Giden kimse o kadar aradığı halde, fetvayı goturenibulmak mumkun olmadı Ebnasi hazretleri de bu hale cok uzuldu
Aradan cok az bir zaman gecmişti ki, fetvayı goturen kimse gelerek, fetvanın yazılı olduğu kağıdı denize duşurduğunu soyleyerek, tekrar yazılmasını istirham etti Ebnasi bu hale cok sevinip, Allahu tealaya hamdetti Sonra, fetvayı bizzat kendisi yazarak o kimseye verdi Bu hadiseye şahid olanlar, fetvayı taşıyan kimsenin fetvayı denize duşurmesinin, Ebnasi hazretlerinin bir kerameti olduğunu anladılar
kaynaklar:
1) Mu'cemulMuellifin; c1, s117
2) EdDavulLami'; c1, s172
3) ŞezeratuzZeheb; c7, s13
4) HusnulMuhadara; c1, s437
5) ElA'lam; c1, s75
6) EsmaulMuellifin; c1, s19
7) İslam Alimleri Ansiklopedisi; c11, s340
Mısır'da yetişen velilerden Şafii mezhebi fıkıh alimidir İsmi, İbrahim bin MUsa bin EyyUb elEbnasi elMaksi elKahiri'dir Kunyesi, EbU İshak ve EbU Muhammed olup, lakabı Burhaneddin'dir Daha cok Ebnasi diye tanınmıştır İbni Haceri Askalani'nin hocalarındandır
1325 (H 725) senesinde Mısır'da sahil şeridinde bulunan Ebnas isimli kucuk bir koyde doğdu 1400 (H802) senesi Muharrem ayında, hacdan donerken yolda vefat etti UyUnulKasb denilen yerde defnedildi
Genc yaşında Kahire'ye gelenEbnasi, burada ilim tahsiline başladı Once Kur'anı kerimi ezberledi Ayrıca diğer bazı muhim eserleri de ezberleyince, ilim oğrenmeye cok hevesli ve bu hususta cok gayretli olduğu anlaşıldı Mısır'daki Şafii mezhebi fıkıh alimlerinin buyuklerinden olan Veliyyuddin elMenfelUti ve Esnevi'den fıkıh okudu Bunlardan başka; Vadiyaşi, MeydUmi, Muhammed bin İsmail EyyUbi, EbU Nu'aym Si'ridi, Ahmed bin Kasım Harrari ve daha bircok alimden ilim oğrendi Hocalarının coğundan icazet aldı Tefsir, hadis, fıkıh, ve Arabi ilimlerde derin alim oldu
İlim tahsilini tamamladıktan sonra ders vermeye başlayan Ebnasi, Sultan Hasan Medresesi, AsarinNebeviyye Medresesi ve daha başka medreselerde ders verdi Cami'ulMaksi'de hatiblik yaptı Aynı zamanda ders okuttu Bir muddet Sa'idusSu'ada Medresesinin meşihat makamında bulundu Oranın idareciliğini yaptı Sonra buradan ayrılıp, Kahire dışında bulunan bir hanekaha yerleşti Orada talebe okutmakla meşgUl oldu
Talebelerine cok iyilik ve ikramlarda bulunurdu Onları bir araya toplar, fıkıh okuturdu Yemeği beraberce yerlerdi
Talebelerinin coğu ilimde cok ilerleyip, meşhUr alimlerden oldular İbni Haceri Askalani, Veliyyuddin Iraki, Cemaleddin bin Zahire ve İbnulCezeri bunlardandır Kendisinden ilim oğrenen zatlar sayılamıyacak kadar coktu Şemsuddin elBeşbisi, Zeynuddin eşŞenvani, Burhaneddin elKelimşavi, Ebnasi hazretlerinin en son talebelerindendir
İbrahim bin MUsa elEbnasi hazretleri, guzel ahlak sahibi idi Herkesle iyi gecinirdi Gosterişten, giyimkuşama duşkun olmaktan uzak, gayet sade bir hayat yaşayan, cok mutevazi bir zat idi Cok ibadet ederdi Kulfetli iş yapmaktan uzak idi Masraf ve suslenmede mubalağa yaparak oğunenler gibi hareket etmek onda yoktu Yaşayışı gayet rahat ve huzUr icinde idi Fakirleri sever, onlarla beraber bulunmaktan hoşlanırdı Menkıbe ve kerametleri coktur Bircok guzel hasletlerin kendisinde bulunduğu nadir şahsiyetlerden biri idi
Bir ara Mısır diyarının kadılığına tayin olunan Ebnasi, mesUliyetinin ağırlığından korkarak kabUl etmek istemedi ve bir yere gizlendi Gizlendiği sırada Kur'anı kerimi actı Acınca, ilk olarak; Ey Rabbim! Zindan bana, bunların beni yapmaya cağırdıkları işten daha hayırlıdır(YUsuf sUresi: 33) mealindeki ayeti kerimeyi okudu Bundan, kadılığı istememesinin isabetli olduğunu anladı Kur'anı kerimi kapayıp, doğruca MunyetulMi'rac diye bilinen yere gitti Orada gunlerce saklandı Kimseye gorunmedi Onu bulamayınca, kadılığa İbni Ebi'lBeka isminde birini tayin ettiler Ebnasi, bundan sonra ortaya cıktı ve beldesine dondu
Bircok defa hacca gidip geldi Bir sene, hacdan sonra memleketine donmeyip, Mekkei mukerremede mucavir olarak kaldı Orada hadisi şerif, kıraat ve başka ilimler okuttu Sonra memleketine donerken 1400 (H 802) senesi Muharrem ayının sekizine rastlayan Pazartesi gunu, yolda, Kefafe denilen konaklama yerinde vefat etti Yıkanıp, kefenlendikten ve cenaze namazı kılındıktan sonra, UyUnulKasb denilen yere kadar taşındı ve orada defnedildi Kabri orada bilinmekte ve tanınmaktadır Hacılar, oradan gecerken kabrini ziyaret edip, rUhaniyetinden istifade etmektedirler Aynı yerde, hac emiri Bahadır Cemaleddin enNasıri'nin kabri de vardır ve her iki kabir aynı turbededir
Ebnasi, Allahu tealanın izniyle, kabirde bulunan mevtaların sozlerini işitirdi Bir gun bir kabristana gitmişti Orada yeni bir mezar gorup, bu yeni mezarın sahibini sormak uzere, mezarın yanına vardı ve selam verdi Selam verdiği şahıs, yani kabirdeki kimse, iniltili bir şekilde; Ey efendim! Bu rafizinin kabri yanında nicin duruyorsunuz?dedi Ebnasi hazretleri boylece, kabir sahibinin dunyada iken, Eshabı kirama duşman olanların yolunda olduğunu ve bu bozuk itikadının cezasını cektiğini anladı
Bir defasında, bir mesele hakkında Ebnasi hazretlerinden bir fetva istenmişti O da cevabını orada bulunan birine yazdırıp, suali soran kimseye verdi Sonra, fetvanın yazılışında bir yanlışlık olduğu, bu sebeble fetvanın yanlış anlaşılacağı ortaya cıktı Hemen fetvayı goturen kimsenin arkasından onu tanıyan birisini gonderip, fetvayı geri getirmesini emretti Giden kimse o kadar aradığı halde, fetvayı goturenibulmak mumkun olmadı Ebnasi hazretleri de bu hale cok uzuldu
Aradan cok az bir zaman gecmişti ki, fetvayı goturen kimse gelerek, fetvanın yazılı olduğu kağıdı denize duşurduğunu soyleyerek, tekrar yazılmasını istirham etti Ebnasi bu hale cok sevinip, Allahu tealaya hamdetti Sonra, fetvayı bizzat kendisi yazarak o kimseye verdi Bu hadiseye şahid olanlar, fetvayı taşıyan kimsenin fetvayı denize duşurmesinin, Ebnasi hazretlerinin bir kerameti olduğunu anladılar
kaynaklar:
1) Mu'cemulMuellifin; c1, s117
2) EdDavulLami'; c1, s172
3) ŞezeratuzZeheb; c7, s13
4) HusnulMuhadara; c1, s437
5) ElA'lam; c1, s75
6) EsmaulMuellifin; c1, s19
7) İslam Alimleri Ansiklopedisi; c11, s340