Cumhurbaskanligi kararnamesi hangi durumlarda cikarilabilir?

Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hangi durumlarda çıkarılabilir?​

Genel olarak Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, yürütme yetkisine ilişkin konularda çıkarılabilir. Dolayısıyla yürütme yetkisi ile ilgili olmayan konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz.

Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin yargısal denetimini kim yapar?​

Bu ayrımdan hareketle de asli nitelik taşıyan Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin yargısal denetimi Anayasa Mahkemesi’nce, tali nitelikteki Cumhurbaşkanı kararlarının yargısal denetimi ise Danıştay tarafından yapılır.

Cumhurbaşkanlığı kararnamesi Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenebilir mi?​

Cumhurbaşkanlığı kararnamesi Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenebilir mi?
Anayasa Mahkemesİ tarafından denetlenebİlİr mİ? “Olağanüstü hâllerde, sıkıyönetim ve savaş hâllerinde çıkarılan kanun hükmünde kararnamelerin şekil ve esas bakımından Anayasaya aykırılığı iddiasıyla, Anayasa Mahkemesinde dava açılamaz”.

Olağanüstü dönemlerde temel hak ve hürriyetlerin Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile sınırlandırılması mümkün müdür?​

Olağanüstü hallerde Devlet, varlığını korumak için temel hak ve hürriyetlerde kısıtlamaya gidebilir. Bu kısıtlamalar, normal zamanlara göre daha fazla olabilir. Çünkü, bu dönemde kabul edilen kanun hükmünde kararnameler, olağan dönemde çıkarılanların tabi olduğu sınırlamalara bağlı değildir.

Kararnameler ne zaman yürürlüğe girer?​

Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması durumunda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelir. Kararnameler ve yönetmelikler, yayımdan sonraki bir tarih belirlenmemişse, Resmî Gazetede yayımlandıkları gün yürürlüğe girer.

Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi kime aittir?​

Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi kime aittir?
« Türkiye Büyük Millet Meclisi, bakanlar kuruluna kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verebilir.

Yargısal denetim kim yapar?​

Kararnamelerin yargısal denetimi Anayasa Mahkemesinin görev alanında yer almaktadır. Söz konusu denetim kanunların Anayasa’ya uygunluğu denetimiyle aynı yöntemlere tabi kılınmıştır. Kararnameler için getirilen anayasal düzenlemeler ciddi belirsizlikleri ve sorunları beraberinde getirmiştir.

CBK kim denetler?​

Bunlara ek olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi daha önce cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenen bir konuda yeni bir kanun çıkardığında da kararname hükümsüz kalmaktadır. Kararnamelerin anayasaya uygunluklarının denetimi ise Anayasa Mahkemesince yapılmaktadır.

OHAL CBK kanun hükmünde mi?​

OHAL CBK kanun hükmünde mi?
Yasama organının takdirine bırakılmış “yetki kanununa dayalı” kararname uygulamasından, doğrudan “anayasaya dayalı” kararname uygulamasına geçilmiştir. Yeni sistemde KHK’ların aksine olağan CBK’lar kanun hükmünde olmaktan çıkarılırken; olağanüstü hal CBK’ları yine kanun hükmünde kabul edilmiştir.

CBK nasıl denetlenir?​

Anayasa’nın 148. maddesinde CBK’ların şekil ve esas bakımdan Anayasa’ya uygunluğunun denetlenmesi öngörülmüş, yargısal denetim görev ve yetkisi de Anayasa Mahkemesine verilmiştir.

Olağanüstü koşullarda hazırlandığı için kişi hak ve hürriyetleri gibi konulara yer verilmemiştir hangi anayasa?​

Buna göre, olağanüstü hal rejimlerinde temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılması sistemi 1982 Anayasasının 15’inci maddesinde belirtilmiştir.

Olağanüstü hal ilanını kim yapar?​

Olağanüstü hal ilanını kim yapar?
Bu hâllerin bir veya birden fazlasının görülmesi durumunda cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu, Millî Güvenlik Kurulu’nun görüşünü de aldıktan sonra, yurdun bir veya birden fazla bölgesinde veya bütününde altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hâl ilan edebilir.

Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hangi durumlarda çıkarılabilir sorusuna karşılık, genel olarak Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, yürütme yetkisine ilişkin konularda çıkarılabilir. Yürütme yetkisi ile ilgili olmayan konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Yani, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri yürütme organının yetki ve sorumluluğunda olan konularda kullanılmaktadır.

Kararnamelerin yargısal denetimini kimin yapacağı sorusu üzerine, asli nitelik taşıyan Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin yargısal denetimi Anayasa Mahkemesi tarafından yapılmaktadır. Tali nitelikteki Cumhurbaşkanı kararlarının yargısal denetimi ise Danıştay tarafından gerçekleştirilir.

Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenip denetlenemeyeceği sorusuna yönelik cevap ise “Olağanüstü hâllerde, sıkıyönetim ve savaş hâllerinde çıkarılan kanun hükmünde kararnamelerin şekil ve esas bakımından Anayasaya aykırılığı iddiasıyla, Anayasa Mahkemesi'nde dava açılamaz" şeklindedir.

Olağanüstü dönemlerde temel hak ve hürriyetlerin Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile sınırlandırılması mümkün olabilir. Devlet, varlığını korumak için olağanüstü hallerde temel hak ve hürriyetlerde kısıtlamalara gidebilir. Bu kısıtlamalar, normal zamanlara göre daha fazla olabilir.

Kararnameler ne zaman yürürlüğe girer sorusuna ise, Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması durumunda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelir. Kararnameler ve yönetmelikler, yayımdan sonraki bir tarih belirlenmemişse, Resmî Gazetede yayımlandıkları gün yürürlüğe girer.

Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisinin kime ait olduğu sorusuna cevap olarak, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin bakanlar kuruluna kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verebileceği belirtilmiştir.

Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin yargısal denetiminin Anayasa Mahkemesi tarafından yapıldığı ve bu denetimin, kanunların Anayasa'ya uygunluğunu denetleme ile aynı yöntemlere tabi olduğu ifade edilmiştir.

OHAL kapsamında çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin kanun hükmünde olduğu belirtilmiştir. Bu kararnamelerin Anayasa'ya uygunluğunun denetimi ise Anayasa Mahkemesince yapılmaktadır.

Son olarak, olağanüstü koşullarda hazırlanan anayasaların, kişi hak ve hürriyetleri gibi konulara yer vermeyen sistemin 1982 Anayasası'nda belirtildiği vurgulanmıştır.

Olağanüstü hal ilanını kimin yapacağı sorusuna cevap olarak, olağanüstü hâl ilanının cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu tarafından alındığı ve belirli şartları yerine getirmesi durumunda olağanüstü hal ilan edilebileceği açıklanmıştır.